 Thanka czyli malowidło tybetańskie. |
Symbolika thanki Thanka jest artystyczną ekspresją oświecenia. Jej złożona symbolika wyrasta z wizji idoświadczeń dziesiątków pokoleń mistrzów, którzy osiągnęli najwyższy poziom duchowego urzeczywistnienia; opisuje istotę i drogę do osiągnięcia ostatecznego celu - nirwany. Każde bóstwo, jego kolor, proporcje i atrybuty zostały opisane w starożytnych sadhanach (tekstach mistycznyeh); każdy szczegół odpowiada naturze danego bóstwa. Thanka musi zgadzać sięz owymi opisami; z obrazu, który nie jest zgodny z kanonem, nie ma bowiem żadnego pożytku. Promieniującą energię oświecenia symbolizuje aura i aureola bóstwa. Bóstwo siedzi na kwiecie lotosu, by przypomnieć, że czyste doświadczenie oświecenia wyrasta z naszego "zwykłego" świata. Symbolizuje to lotos - jego płatków nie plami szlam, z którego wyrasta. Sposób ułożenia rąk i nóg ma również symboliczne znaczenie. I tak np. pozycja Buddy Śakjamuniego oznacza głębię medytacji. Dotykające Ziemi palce prawej dłoni przypominają historyczny moment pokonania wszelkich pokus w chwili osiągnięcia oświecenia pod drzewem Bodhi. Atrybuty bóstw podkreślają ich naturę. Budda trzyma w dłoniach żebraczą miseczkę, jedyny "majątek" mnicha, symbolizującą brak przywiązania do materialnego świata. Mandziuśri np.(ucieleśnienie mądrości Buddy) trzyma księgę, Sutrę Doskonałości Mądrości, i miecz, symbolizujący przecięcie zasłon niewiedzy. Kompozycja thanki odzwiereiedla hierarchię; tylko tło stanowi wyraz artystycznej wyobraźni malarza, musi ono jednak odzwierciedlać harmonię panującą między Dharmą a wszechświatem. Słońce i księżyc na niebie symbolizują, odpowiednio, mądrość, która rozświetla umysł, i kładące kres cierpieniu współczucie. Razem symbolizują one metody i mądrość - nierozdzielne aspekty oświecenia. Słońce i księżyc symbolizują również dzień i noc, upływ czasu, nie kończące się cierpienie istot i Dharmę w naszym wszechświecie. W dolnej części każdej thanki maluje się ofiary pięciu zmysłów. Symbolizują one pragnienie adepta praktykującego nauki Buddy ofiarowania "zwykłych" zmysłów, by przeobrazić ich doczesne przywiązanie w atrybuty oświecenia. Po poświęceniu thanka staje się świętym przedmiotem - "naczyniem" oświeconych bóstw. Należy więc traktować ją z należnym szacunkiem, oddaniem i wiarą. |
